
Türk Psikloglar Derneği (TPD) 1976’dan beri faaliyet gösteren eski kurumlardan biri. Kurumsal Hibe Programından Turkey Mozaik Foundation katkılarıyla aldıkları 25.250 TL destekle Kasım 2018 – Nisan 2019 tarihleri arasında önümüzdeki dönemki stratejik yönelimlerini tartışarak bir yol haritası oluşturuyorlar. Biz de dernek yetkilileriyle TPD’yi ve hibe sürecini konuştu.
Sivil Toplum için Destek Vakfı (STDV): Türk Psikologlar Derneği alandaki eski kurumlardan biri. Kurumun neden kurulduğu ve genel yapısıyla ilgili bilgi verebilir misiniz?
Türk Psikologlar Derneği (TPD): TPD Türkiye’de psikoloji bilimi ve kuruluşlarının çağdaş düzeye ulaşmasını, psikologların mesleki haklarının korunmasını ve ulusal psikoloji sorunlarının çözümlenmesini, ülkemizin bu anlamdaki birikimlerini ortaya koymak doğrultusunda çalışmalarda bulunmak, psikologlar arasında birlik, beraberlik ve dayanışma sağlayarak, psikoloji biliminin ve mesleğinin ülkemizde tanıtılması, geliştirilmesi ve toplumun yararına kullanılması için çalışmalarda bulunmak; sağlık, eğitim, endüstri, işletme, adalet, askerlik, kitle iletişimi, güvenlik kuvvetleri, yayın hizmetleri, din, dil, iletişim, sosyal hizmetler, siyaset, sanat ve psikolojinin diğer uygulama alanlarında psikoloji biliminin ülkemize katkılarını artırmak, psikoloji lisans ve lisansüstü programlarının kalite standartlarının yükseltilmesi ve akreditasyon süreçlerinin yönetilmesi ve meslek elemanlarının standartlarını yükseltmek ve haklarının korunmasını sağlamak, mesleğe aykırı davrananlar hakkında ilgili birimlere duyuruda bulunmak amacı ile 25.10.1976 tarihinde kurulmuş.
Ulusal bir derneğiz. İstanbul, İzmir, Bursa, Eskişehir, Antalya ve Samsun olmak üzere altı farklı şehirde şubemiz var. TPD Türkiye’deki psikoloji lisans programlarının akreditasyonu, Avrupa Psikoloji Sertifikası gibi psikoloji temel eğitimi ve psikologluk mesleğinin icrasına dair önemli yetkileri bünyesinde barındıran ve her bir yetki alanına ilişkin çalışmalarını kurullar aracılığı ile yürüten bir dernek. Farklı alanlardaki çalışmalarımızı kurullar ve birimleri aracılığı ile yürütüyoruz. İki yılda bir yapılan genel kurullarında seçimle göreve gelen kurulları (yönetim kurulu, denetleme kurulu ve etik kurul) dışında, Akreditasyon Üst Kurulu, Eğitim Değerlendirme Kurulu ve Europsy Ulusal Ödüllendirme Komitesi aktif olarak görev yapan diğer kurullarımız. Bunun yanı sıra TPD aşağıda adı geçen birimleri aracılığıyla da toplum yararına ve meslektaşlara yönelik çalışmalarını yapılandırmakta:
Travma, Afet ve Kriz Birimi, Çocuk Çalışmaları Birimi, Test Birimi, Trafik Psikolojisi Birimi
Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları Birimi, Yayın Birimi, LGBTİ Çalışmaları Birimi, Klinik Psikoloji Birimi, Sağlık Psikolojisi Birimi ve Spor Psikolojisi Birimi.
TPD’yi Türkiye’deki birçok toplumsal meseleyle ilişkili konularda aktif olarak görüyoruz. Bu, bazı konularda devletle beraber çalışmayı bazen de eleştirel bir pozisyonda olmanızı sağlıyor. Bu dengeyi nasıl kuruyorsunuz?
TPD toplumsal meselelere ilişkin çalışmalarında durduğu yeri, toplumsal meselelerin hem devlet organları ile bir arada hem de yeri geldiğinde devletin politikalarına eleştirel bir yerde durularak gerçekleştirebileceği algısından yola çıkarak belirlemekte. Bu algının oluşması ve ortaya konmasındaki temel dayanak noktalarından biri psikoloji biliminin insana ve topluma bakış açısı. Bir diğeri de her ne kadar eğitimi içerisinde ağırlıklı olarak yer verilmese de insan haklarının hayata geçirilmesinde psikoloji bilimi aracılığıyla yapılacak çalışmaların göz ardı edilemeyecek olması. Örneğin toplumsal travmaya neden olan bir şiddet olayı karşısında TPD’nin insanı yardım, psikososyal destek ve dayanışma çalışmalarını, iş birliği fırsatı sunulması halinde, devlet organları ile yürütme olasılığı her zaman var. Çünkü asıl gücü elinde tutan devlet organları ile birlikte hareket ediyor olmak hedeflenen çalışmaların daha etkin bir şekilde yürütülmesine hizmet edecektir. Bununla birlikte sivil alanda var olan deneyimin devlet kurumlarında olmadığı bir sistemde sivil toplum örgütlerinin devlet organları ile kurdukları işbirlikleri devlet organlarının kapasitelerinin güçlenmesine aracılık edecektir. Yukarıda anılan ve toplumsal travmaya neden olan bir şiddet olayı karşısında devlet organlarının sivil örgütlerle işbirliğine açık olmaması durumunda ise TPD yine üzerine düşen görevleri, farklı kaynaklar yaratma yoluyla yerine getirme sorumluluğundadır. Böylesi bir durumda devlet görüşü ile ters düşme ve meseleye daha eleştirel bir yandan yaklaşma da kaçınılmaz olarak söz konusu olacaktır. Ancak eleştirel de olsa burada TPD’nin hareket noktası devlet ile ters düşmek değil, fikir ayrılıklarının olduğu zeminde de dahi toplum yararına, insan haklarını gözeten bir şekilde ve bir etik sorumlulukla hareket etmektir. Ortaya konan bu türden bir çaba aynı zamanda devletin hesap verebilirliğini sağlamak açısından da bir sivil toplum örgütü olarak sorumluluğumuzdur. Bu sorumluluk yerine getirilirken de yine devletin taraf olduğu tüm sözleşmeler temel dayanak noktasını oluşturmaktadır. Son olarak bu dengenin kurulabilmesinde TPD’nin Bakanlar Kurulu kararı ile Kamu Yararına Dernek olma statüsünün de etkili olduğu söylenebilir.
Sivil Toplum için Destek Vakfı’nın Kurumsal Programı’ndan yararlanmaya başlıyorsunuz. Bu hibeyi neden kullanacağınızla ilgili bilgi verebilir misiniz?
TPD’nin Türkiye’deki belli alandaki sosyal sorunların çözümüne ilişkin yürüttüğü çalışmaları yukarıda özetlenmeye çalıştık. TPD tüm bu çalışmaları yürütürken genel merkez, şubeler, genel merkeze bağlı temsilcilikler, genel merkeze bağlı kurullar ve çalışma birimlerinin koordinasyonu ile ilerlemekte. TPD’nin alt birimleri ve birimlerin örgütlenmeleri hem genel merkez hem de şubeler düzeyinde olmakta. Ancak TPD’nin yıllar içerisinde üye sayısı ve alt örgütlenme birimi sayısı ile işbirliği kurduğu kurumlar, çalışma yürüttüğü alanlar ciddi düzeyde artış gösterdi. Bu durum bir yandan daha fazla ve daha çok insanın katkısı ile çalışma yürütülmesine hizmet ederken bir yandan da ciddi koordinasyon sorunlarını beraberinde getirmekte. Bu bağlamda Nisan 2018 döneminde göreve gelen yeni Genel Merkez yönetimi ve şube yönetimleri ile kurul ve birim sorumluları TPD örgütlenme yapısında iyileştirmeye gidilmesi ve böylece kurumsal kapasitenin artırılması gerekliliği konusunda ortaklaştı. Bu kapsamda ihtiyaç duyulan çalışmalar da özetle aşağıdaki gibi:
● Genel Merkez-Şube iletişim ve koordinasyon kapasitesinin artırılması
● Genel merkez-şube-birimlerin iletişim ve koordinasyon kapasitesinin artırılması
● Birimlerim yapı ve görevlerinin yeniden tanımlanması
● Birimlerin çalışma yöntemleri için çatı yönetmelikler ve her birim için çalışma yönergelerinin oluşturulması
● Örgütlenme alanındaki uzmanların desteği ile TPD örgütlenme şemasının yeniden çıkartılması
● Gönüllü yönetimi konusunda kapasite artırılmasına yönelik danışmanlık alınması
Yukarıda bahsettiğiniz süreç sonunda ortaya bir yönelim çıkacak. Bunu hayata geçirmek için nasıl bir plan yaptınız?
Yukarıda kısaca sıralanan hedeflerin hayata geçirilmesi için bir dizi çalıştay gerçekleştirilmesi planlandı Öncelikle TPD’nin şu anki örgütlenme yapısına ilişkin olumlu ve geliştirilmesi gereken yönlerini ortaya koyan bir değerlendirme çalışması yapılacak. Sonrasında TPD şubelerinin olduğu illerde, şube temsilcilerinin ve il birim sorumlularının yer aldığı odak gruplar yapılarak genel merkez tarafından hazırlanan değerlendirmelerin bu gruplarca tartışılması sağlanacak. Bir günlük odak grup çalışmalarında katılımcılardan var olan sorunları, gelişmeye ihtiyaç duyulan alanları ve TPD’nin yeni örgütlenme yapısına ilişkin alternatif modelleri içeren bir rapor sunmaları beklenmekte. Sunulan raporlar öncelikle örgütlenme alanındaki uzmamların danışmanlığında analiz edilecek ve her odak gruptan birer temsilci ile bir ön çalıştay yapılarak analizler değerlendirilecek. Ön çalıştayda aynı zamanda TPD Örgütlenme ve Kurumsal Kapasite çalıştayının da hazırlığı yapılacak. Hazırlıkların tamamlanmasının ardından genel merkez, şube ve birim sorumlularının katılacağı ve iki uzmanın danışmanlığında yürütülecek TPD Örgütlenme ve Kurumsal Kapasite Çalıştayı gerçekleştirilecek. Bu çalıştayda, TPD’nin yeni örgütlenme ve koordinasyon modelinin ortaya konması ve kurumsal kapasite geliştirici çalışmaların somut olarak planlanması hedeflenmekte.
Yaklaşık 6 aylık bir sürede tamamlamayı planladığımız TPD Örgütlenme ve Kurumsal Kapasite Çalışmasının sonunda;
● Genel merkez-şube ve birimler arası koordinasyon yapısının güçlenmesi
● Var olan gönüllü sayısının artması
● Gönüllü yönetimi kapasitesinin artması
● Farklı çalışma alanlarına ilişkin yeni birimlerin ve çalışma gruplarının oluşturulması
● Daha fazla önleyici çalışmanın hayata geçirilmesi
● Saha çalışanlarına yönelik daha fazla kapasite artırma çalışmasının yapılması
● Sosyal sorunların çözümüne yönelik müdahale çalışmalarının yanı sıra politika oluşturma çalışmaları konusunda birimlerin kapasitelerinin artırılması konularında ilerleme kaydetmiş olacağız.
Bu stratejik arayış dışında TPD’nin önümüzdeki dönem gündeminde hangi konular var, biraz söz edebilir misiniz?
STDV desteği ile gerçekleştirilecek bu çalışma sonrasında ortaya konacak çıktıları ve yönetim değişiklikleri TPD tüzüğünde kapsamlı bir değişikliğin yapılmasını da gerektirecektir. Bu nedenle bu çalışma sonrasında bir tüzük kurultayının yapılması planlanmakta.
TPD’nin çok uzun yıllardır gündeminde olan konulardan bir tanesi Bağımsız Meslek Yasası ve Ruh Sağlığı Yasasıdır. Ruh sağlığı yasası ile ilgili çalışmalar, diğer meslek alanlarının da ortak konusu olması sebebiyle, bazı sivil toplum örgütlerinin koordinasyonunda başlatılmış ve Meclis gündemine alınmıştır. Ancak Bağımsız Meslek Yasası çalışmaları sadece TPD eliyle yürütülmesi gereken ve TPD’nin şubelerinin ve üyelerinin de görüşlerini kapsayacak şekilde planlanması gereken bir süreçtir. Böylesi bir sürecin yönetilmesi ise ciddi anlamda bir örgütsel kapasite gerektirmektedir. STDV desteği ile yürütülecek olan Örgütlenme ve Kapasite Geliştirme Projesi sonrasında oluşması hedeflenen yeni yapı ile bağımsız meslek yasası çalışmalarına başlanması planlanmaktadır. Son olarak yine bu çalışmanın çıktılarına bağlı olarak TPD’nin yeni çalışma birimleri oluşturması da hedeflenmektedir. Özellikle de psikoloji öğrencilerinin TPD’nin yönetimine, karar alma süreçlerine ve alan uygulamalarına katılımını destekleyecek bir birimleşme oluşturulması önemli çalışma hedefleri arasındadır.
Son Yorumlar