Ocak 2020’de Elazığ, Malatya ve çevre illeri etkileyen depremin ardından Turkey Mozaik Foundation’ın finansal desteğiyle hayata geçirdiğimiz Elazığ Depremi Acil Destek Fonu kapsamında hibe desteği sağladığımız İhtiyaç Haritası, Elazığ Sosyal Pazaryeri Pilot Uygulaması projesini tamamladı. İhtiyaç Haritası, hibe desteğimizle Elazığ’da depremden etkilenen kişilerin ihtiyaçlarının yerel işletmelerden karşılanarak depremden etkilenen yerel ekonomiye katkı sağlanması amacıyla geliştirdiğiSosyal Pazaryeri’nin pilot uygulamasını hayata geçirdi.İhtiyaç Haritası, bu süreçte edindiği deneyim ve öğrenimler sayesinde Mastercard Impact Fund’dan aldığı ek destekle Sosyal Pazaryeri sisteminin tüm Türkiye’de kullanılabilecek şekilde geliştirilmesini sağladı. İhtiyaç Haritası Proje Koordinatörü Sevdanur Gökrenk ile Elazığ Depremi Acil Destek Fonu kapsamında yaptıkları çalışmaları, Sosyal Pazaryeri ile ilgili gelişmeleri ve İhtiyaç Haritası’nın salgın dönemindeki faaliyetlerini konuştuk.
Elazığ Depremi Acil Destek Fonu kapsamında desteklediğimiz Elazığ Sosyal Pazaryeri Pilot Uygulaması projesini tamamladınız. Projenin amacı ve bu kapsamda yaptığınız çalışmaları anlatır mısınız?
24 Ocak 2020’de gerçekleşen Elazığ Depremi sonrası İhtiyaç Haritası, Elazığ Ticaret ve Sanayi Odası ve Elazığ Valiliği ile doğrudan iletişime geçmiş, ilk 72 saatte ortaya çıkacak en acil ihtiyaçların karşılanmasına yönelik ‘‘Elazığ’a Acil Destek’’ başlığı ile bir kampanya oluşturmuştu. Ulusal düzeyde faaliyet gösteren diğer sivil toplum kuruluşlarını (STK) ve özel sektörü de kampanya hakkında bilgilendirmişti. 26 Ocak 2020 tarihinde Elazığ’a ulaşan İhtiyaç Haritası ekibi, diğer STK’lar ile birlikte Afet Koordinasyon Platformu’nu (Afet Platformu) oluşturdu. Acil ihtiyaçların tespiti ve afetzedelere ihtiyaçların ulaştırılmasında teknolojik altyapı ve koordinasyon desteği sağlandı. İhtiyaç Haritası ekibi Elazığ’da 4 kişilik bir ekip ile yardımların koordinasyonu görevine devam etti ve daha sonra Afet Platformu’nun bir ortağı olarak afet durumlarında çalışmalarını sürdürdü.
Projenin çıkış noktasını, afet yardımlarının doğru ihtiyaç sahipleri ile buluşturulmasında yaşanan aksaklıklar ve bireysel, kurumsal ya da kamu tarafından gerçekleştirilen ayni yardımların yerel ekonomi üzerindeki olumsuz (dışlayıcı) etkisi oluşturuyor. Afetin kamuoyunun ana gündemi haline gelmesinden itibaren ulusal ve uluslararası düzeyde çok sayıda acil yardım malzemesi bölgeye ulaştırıldı. Afetin akut döneminin atlatılmasının ardından söz konusu yardımlar yerel esnaf ve işyerlerinde iş kayıplarına neden oldu ve yerel ekonomide geri döndürülemez biçimde olumsuz etkiler yarattı. Ayrıca afetzedelerin gerçek ihtiyaçlarının belirlenmesinde de ciddi aksaklıklar yaşandı.
Bu proje, Elazığ’da deprem sonucunda yaşam koşulları olumsuz etkilenen bireylerin ihtiyaçlarının tespit edilmesi haritalandırılması ve İhtiyaç Haritası Sosyal Pazaryeri aracılığıyla söz konusu ihtiyaçların yerel işletmelerden karşılanmasını sağlamak amacıyla Turkey Mozaik Foundation’ın desteğiyle gerçekleştirildi. Bu kapsamda, afetzedelerin yaşamsal ihtiyaçları İhtiyaç Haritası gönüllüleri aracılığı haritaya aktarıldı. Tespit edilen ihtiyaçların yerel işletmelerden karşılanması için işletmelerin İhtiyaç Haritası Sosyal Pazaryeri’ne entegrasyon süreçleri tamamlandı. Son olarak ise yardım kampanyası aracılığı ile ihtiyaç sahiplerinin temel ihtiyaçlarının yerel işletmeler tarafından karşılanması sağlandı.
Elazığ Sosyal Pazaryeri Pilot Uygulaması projesi kapsamında yaptığınız çalışmaların Mastercard’la bir iş birliği ve yatırım sürecine başlamanıza da vesile olduğunu biliyoruz. Bu iş birliğinin kapsamını, Sosyal Pazaryeri açısından etkisini ve gelecek dönem için planlarınızı paylaşır mısınız?
İhtiyaç Haritası bu pilot proje sayesinde hayal ettiği sistemin örnek modelini kurgulamış oldu. Projeyi uygularken pek çok konuda iyileştirmelerin ve geliştirmelerin yapılması gerektiğini gördü. Sadece esnaftan satın almayı değil, esnafın tüm siparişlerini yönetebileceği, fatura ve stok bilgisini tutabileceği ve Sosyal Pazaryeri ile entegre çalışan geliştirmeleri gerçekleştirdi. Bu gibi geliştirmelerin tamamı Mastercard Impact Fund programı altında desteklenen El Ele Destek Hareketi Projesi ile gerçekleştirildi. Bu denli büyük bir kaynağı almamızda, pilot olarak uyguladığımız projedeki ihtiyaçları görmemiz ve eksikleri gidermek için yeniden projelendirebilmemiz önemli bir etken oldu. Projeye inandığınız ve başlangıç adımlarımızı desteklediğiniz için bir kez daha teşekkür ederiz.
COVID-19 salgınıyla başlayan süreçte sağlık çalışanları, öğrenciler, sanat emekçileri gibi farklı grupların ihtiyaçlarını gidermek amacıyla çeşitli iş birliklerine ve kampanyalara imza attınız. Bu dönemde öne çıkan ihtiyaçlar ve bu ihtiyaçların giderilmesine katkı sağlayan bağışçıların genel eğilimlerine dair neler söyleyebilirsiniz?
İhtiyaç Haritası kuruluşundan bugüne ihtiyaç sahiplerini destekler ile buluşturmak için çok sayıda proje hayata geçirdi ve kamu, özel sektör ya da sivil toplum ile çeşitli iş birlikleri geliştirdi. Bu birliktelikler genel ihtiyaçlar üzerine yoğunlaşmış olsa da dönemin getirdiği ihtiyaçlarla da hızlıca adapte olabiliyor.
Salgın döneminde çevrimiçi çalışma sistemine geçilmesi ile birçok şirket iyilik odaklı proje üretmeye ve desteklerini ihtiyaç sahiplerine iletmek için doğru bir kaynak arayışına girdi. Bu arayışta İhtiyaç Haritası olarak üzerimize düşen görevi yerine getirdik ve birçok farklı kurum ile çeşitli ihtiyaçların giderilmesi için çalışmalar yürüttük. Bu süreçte bireysel destekçilerin sayısında da bir artış söz konusu oldu. Herkesin bir ihtiyacı gidermek için destek olmaya çalıştığını söyleyebiliriz. Ayrıca bu dönemde yapılan kurumsal desteklerin sorunları tespit etmeye ve onları gidermeye odaklanması da bizlerin olumlu bulduğu bir başka konu oldu.
Mayıs 2020’de ve Ocak-Şubat 2021’de çevrimiçi festival FestTogether’ı düzenleyerek salgınla birlikte ortaya çıkan çeşitli ihtiyaçların karşılanmasına destek oldunuz. FestTogether kapsamında yapılan çevrimiçi etkinlikler ve festivalin etkisine dair bilgileri bizimle paylaşır mısınız?
Festtogether, ilki 9 Mayıs 2020’de düzenlenlenen, YouTube Türkiye ve netD Müzik YouTube kanalları üzerinden yayınlanan, COVID-19 salgını sebebi ile ortaya çıkan ihtiyaçların izleyicilerin destekleri ile İhtiyaç Haritası üzerinden karşılandığı Türkiye’nin ilk dijital festivali oldu.
Sosyal fayda odağı ve müziğin birleştirici gücü ile dijitalin dönüştürücü etkisini ortaya koyan festivalde ünlü konuklar, müzik yayınları ve paneller yer aldı. İkincisi 2-3 Ocak’ta ve 5 Şubat’ta sanat emekçilerine ve performans sahnelerine destek sağlamak amacıyla benzer bir şekilde organize edildi.
Festivallerin takip edilmesi ve desteklerin iletilmesi noktasında ciddi bir talep yaşandı. Çok çeşitli bir yelpazede bireysel ve kurumsal destekçilerimiz oldu. Bu süreçte toplanan desteklerin ihtiyaç sahiplerine iletilmesi ve yaratılan faydanın bizzat bizim tarafımızdan gözlenebilmesi de çok mutluluk verici oldu.
İhtiyaç Haritası’nın 2021 yılı için öncelikleri neler olacak? Önümüzdeki dönemde ne tür çalışmalar yapmayı planlıyorsunuz?
İhtiyaç sahiplerinin ihtiyaçlarını giderecek sürdürülebilir sistemler yaratmaya devam edeceğiz. Önümüzdeki günlerde oluşabilecek COVID dönemi ihtiyaçları ya da deprem gibi acil akut ihtiyaçlar gibi ihtiyaçlarının giderilmesi için tüm gücümüzle çalışmaya, geliştirmeye ve üretmeye devam edeceğiz.
