Category

Her Yaşta Fonu

Her Yaşta Fonu’nun 2023 Döneminde Yapılan Başvurularla İlgili Değerlendirme Metnimiz Yayımlandı

By | Her Yaşta Fonu, Her Yaşta Fonu

Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremler sonrası depremden etkilenen yaşlıların iyi olma halini destekleyen, yaşlılık ve yaşlanma alanlarıyla kadın, sağlık, eğitim gibi bu alanı çevreleyen konularda faaliyet yürüten sivil toplum kuruluşlarının (STK) projelerini desteklemek amacıyla Vakfımız koordinasyonunda AgeSA Hayat ve Emeklilik işbirliği ve mali desteğiyle hayata geçirdiğimiz Her Yaşta Fonu’nun 2023 dönemi başvuru ve seçim süreçleri tamamlandı.

STK’ların bu süreçte öne çıkan ihtiyaçlarının daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla fonun bu dönemi için yapılan başvuruların yoğunlaştığı konulara, başvuru yapan kuruluşların genel durumu ve ihtiyaçlarına dair değerlendirmelerimizin yer aldığı açıklama metnine buradan ulaşabilirsiniz.

Her Yaşta Fonu’nun 2023 Dönemi Başvuruları Sona Erdi

By | Her Yaşta Fonu, Her Yaşta Fonu

Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremler sonrası depremden etkilenen yaşlıların iyi olma halini destekleyen, yaşlılık ve yaşlanma alanlarıyla kadın, sağlık, eğitim gibi bu alanı çevreleyen konularda faaliyet yürüten sivil toplum kuruluşlarının (STK) projelerini desteklemek amacıyla Vakfımız koordinasyonunda AgeSA Hayat ve Emeklilik işbirliği ve mali desteğiyle hayata geçirdiğimiz Her Yaşta Fonu’nun 2023 dönemi başvuruları sona erdi.

Fona teknik kriterlere uyan toplam 14 STK başvuruda bulundu. Başvuruların 11’i dernek, 1’i vakıf ve 2’si kooperatif tüzel kişiliğine sahip kuruluşlar tarafından yapıldı. Fona Adana, Ankara, Bartın, Denizli, Hatay, İstanbul, Mersin, Osmaniye ve Şanlıurfa olmak üzere 9 ilden başvuru alındı. Her Yaşta Fonu’ndan talep edilen toplam hibe tutarı 2.794.368 TL oldu.

Her Yaşta Fonu’nun 2023 Dönemi Başvuruları Açıldı

By | Her Yaşta Fonu, Her Yaşta Fonu

Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremler sonrası depremden etkilenen yaşlıların iyi olma halini destekleyen, yaşlılık ve yaşlanma alanlarıyla kadın, sağlık, eğitim gibi bu alanı çevreleyen konularda faaliyet yürüten sivil toplum kuruluşlarının (STK) projelerini desteklemek amacıyla Vakfımız koordinasyonunda AgeSA Hayat ve Emeklilik işbirliği ve mali desteğiyle hayata geçirdiğimiz Her Yaşta Fonu’nun 2023 dönemi başvuruları açıldı.

Her Yaşta Fonu’na yapılacak başvuruların odağında aşağıda yer alan yaklaşımlardan en az bir tanesinin yer alması beklenir:

  • Depremden etkilenen yaşlılara yönelik psiko-sosyal destek sağlayan,
  • Depremden etkilenen yaşlıların fiziki iyi olma hallerini destekleyen,
  • Deprem bölgesinde yaşayan yaşlıların hizmetlere erişim çerçevesinde teknoloji, finans, vb. alanlarda üretilen ürün ve hizmetlerden eşit yurttaşlık temelinde yararlanılmasını sağlamaya yönelik savunuculuk, işbirliği ve uygulama tasarlayan,
  • Depremin ardından yaşlıların günlük hayatta karşılaştığı izolasyon, ayrımcılık ve istihdam gibi temel sorunların çözümlerini teşvik eden, uygulayan ve model haline getirme potansiyeli bulunan,
  • Deprem bölgesinde sivil toplum, özel sektör, kamu kurumları ve yerel yönetimlerin işbirliği kapsamında kurumların yaşlıların lehine ortak ve kalıcı çözümler üretmelerini destekleyen,
  • Türkiye’deki yaşlı haklarını geliştirici politikaların ve yasal altyapının oluşturulmasına ve geliştirilmesine yönelik savunuculuk faaliyetleri yürüten çalışmalara öncelik verilecek.

Aşağıdaki başvuru kriterlerine uyan ve tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar hibe programına başvurabilirler:

  • Türkiye’de kurulmuş dernekler, vakıflar, kooperatifler ve diğer kâr amacı gütmeyen kuruluşlar,
  • En az bir senedir sahada aktif olarak çalışan kuruluşlar,
  • 2022 gelirleri 40.000 TL ve 4.000.000 TL arasında olan kuruluşlar,
  • İlgili alanda deneyim, kurumsal kapasite ve vizyona sahip kuruluşlar.

Her Yaşta Fonu’nun 2023 dönemi kapsamında STK’lara dağıtılacak hibenin toplam tutarı 400.000 TL’dir. Başvuru yapan STK hibe programından en fazla 200.000 TL talep edebilir.

Fona başvurmak isteyen kuruluşların başvuru formunu eksiksiz şekilde doldurarak 26 Temmuz Çarşamba günü saat 18:00’a kadar göndermeleri gerekir.

Her Yaşta Fonu hakkında detaylı bilgilere (başvuru koşulları, değerlendirme kriterleri ve fon takvimi) ve başvuru formuna buradan ulaşabilirsiniz.

Dem Derneği ile Duyduğun Gibi Değil Projesi Kapsamında Yapacakları Çalışmaları Konuştuk

By | Her Yaşta Fonu, Her Yaşta Fonu

Toplumsal zıtlıklar arasında diyalog alanları yaratmayı ve bu alanlarda sürdürülebilir çözümler üretmeyi hedefleyen Dem Derneği (Dem), işiten toplum ile sağır toplum ve işitme engelliler arasında acıma duygusundan uzak ve istihdamı destekleyen diyalog alanları yaratmak amacıyla çalışmalar yapıyor.  AgeSA Hayat ve Emeklilik işbirliği ve mali desteğiyle hayata geçirdiğimiz Her Yaşta Fonu’nun 2022 döneminde hibe desteği sağladığımız Dem, hibe kapsamında Duyduğun Gibi Değil projesini hayata geçiriyor. Proje kapsamında yaş sebebiyle işitme kaybı yaşayan 65 yaş üstü bireylerin yaşadıkları sorunları diyalog ile anlamak, kamuoyunda görünür kılmak ve çözüm için işbirliğini teşvik etmek amacıyla çalışmalar yapıyor.

Dem Derneği İletişim ve Kapasite Geliştirme Koordinatörü Ayşe Damla İşeri Sunman ile gerçekleştirdiğimiz röportajda; 9. yaşını kutlayan Dem’in yaşadığı değişim, yaşa bağlı işitme kaybının tanımı, diyalog alanlarını geliştirmek için düzenledikleri atölyeler ve proje kapsamında yürütecekleri çalışmalar hakkında konuştuk.

Dem Derneği yakın zamanda 9. yaşını kutladı. Aradan geçen zamanı değerlendirdiğinizde, çalışma alanınız ve buna paralel olarak Dem Derneği’nin yaşadığı değişime dair öne çıkan noktalardan bahseder misiniz?

Dem 17 Şubat 2023’te 9. yaşını kutladı. Kuruluşundan bu yana tabii ki Dem hem kurumsal hem de çalışmaları açısından değişti.

Dem kurulduğunda tam veya proje zamanlı çalışan gönüllülerden oluşan bir kuruluştu. Bugün proje zamanlı gönüllüleri ile denge içerisinde çalışan tam veya proje zamanlı profesyonelleri olan bir kuruluş. Kurumsal kapasitesini geliştirmeyi iniş çıkışları da olsa başardı. Bu değişimi kaynaklara bakış açısında geleneksel ile yenilikçiyi harmanladığında sağladı.

Çalışmaları açısından ise değişimi odaklandığında yaşadı. Toplumsal zıtlıklar arası iletişim alanları oluşturmak amacı ile kurulan Dem, bu geniş çerçeveyi küçülttüğünde ve sağır/işitme engelli bireyler ile işiten bireylerin arasındaki iletişim çalışmalarına yoğunlaştığında kimliğini buldu.

Şimdi ise yavaş ama planlı bir şekilde iletişim çalışmaları alanını genişletmeye hazır hale geliyor.

Diyalog alanlarını güçlendirmek için çeşitli iş yerlerinde işiten topluma yönelik etkinlikler düzenliyorsunuz. Düzenlediğiniz etkinliklerden bahsedebilir misiniz? Etkinliklere katılan kişilerden aldığınız geri bildirimleri de düşündüğünüzde, bu uygulama işiten toplumda ne tür farkındalıkların oluşmasına katkı sağlıyor?

Dem olarak özel sektör işbirlikleri ile iş yerlerinde işiten toplum ile işitme engelli ve sağır bireyleri bir araya getiren yapılandırılmış buluşmalar düzenliyoruz. Bu buluşmaları talebe göre farklı birçok şekilde tasarlayabiliyoruz.

Çoğunlukla işitme engelli/sağır bir kolaylaştırıcı liderliğinde interaktif bir işaret dili ile tanışma atölyesi düzenliyor; öğrenimleri işaret dili ile kahve siparişi etkinliği demgoodcoffee veya işaret dili ile video mesaj hazırlama etkinliği aşkını başka dilde anlat ile pekiştiriyoruz. Kimi zaman ise daha uzun soluklu, işaret dilini aktif kullanılabilmesine yönelik buluşma serileri düzenliyoruz.

2022 yılında dokuz işyerinde 313 diyalog yaratık. Bu neredeyse yılın her günü işiten bir bireyin, işitme engelli ve sağır bireyle Dem aracılığı ile yapılandırılmış bir alanda iletişime geçiyor olması demek.

Herhangi bir engel grubu için tek tipleştirme kanıksanmış söylemlerden dolayı çok fazla. Fakat Dem olarak, yarattığımız farkındalıkla işitme engelli ve sağır toplumun iletişim yolları açısından heterojen bir topluluk olduğunu ortaya koyuyoruz. Öncelikle bu tek tipleştirme algısını yıkıyoruz atölyelerimizde.

Yaşa bağlı işitme kaybı nedir? Yaşa bağlı işitme kaybı yaşayan 65 yaş üstü bireyleri desteklemek amacıyla geliştirilmiş bir politika bulunuyor mu? Bu tür bir çalışmanın hayata geçirilmesi için hangi paydaşlar tarafından neler yapılması gerekiyor?

Yaşa bağlı işitme kaybı, diğer adı ile Presbiakuzi, yaş ilerledikçe ortaya çıkan ve çoğunlukla her iki kulakta da görülen sinirsel tipte işitme kaybı. Çoğu durumda kişinin kendisinden önce çevresindekiler tarafından bu durum anlaşılır. Yaş ile işitme kaybı başlayan kişi televizyonu daha yüksek ses ile izlemeye veya gürültü ortamlarda konuşmaları ayırt edememeye başlar. Dünya’da ve Türkiye’de yaşlı nüfus arttıkça yaşa bağlı işitme kaybı yaşayan birey sayısı da artıyor.

Yaşa bağlı işitme kaybı yaşayan 65 yaş üstü bireyleri destekleyen bir politika bulunmuyor. Ancak kişiler işitme kaybı şüphesi ile Kulak Burun Boğaz (KBB) polikliniklerine başvurduklarında ve odyologlar tarafından gerekli testler yapıldığında işitme kaybı tanısını konuluyor ve çoğunlukla tedavisi için işitme cihazı veriliyor. İşitme cihazları en basit haliyle anlatmak gerekirse hoparlör görevi gören cihazlardır, satın alınması gerekir. Bu cihazlar için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) desteği olsa da bu destek verim alınabilecek bir cihaz için oldukça yetersizdir. Kişi bir kulağı için neredeyse bir asgari ücret öder.

Burada ilk aşamada yapılması gereken yaşlılar ile çalışan sivil toplum kuruluşları, Sağlık Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve SGK işbirliğinde iki temel şey var:

  • Yaşa bağlı işitme kaybına erken teşhis ile erken müdahale edilmesi için ilgili kontrollerin teşvik edilmesi ve toplumun konuyla ilgili bilinçlendirilmesi,
  • İşitme cihazlarına erişimi kolaylaştırmak için SGK ödeneğinin artırılması.

Hibe desteğimizle Duyduğun Gibi Değil! projesini hayata geçireceksiniz. Bu projeye neden ihtiyaç duydunuz ve proje kapsamında ne tür çalışmalar yapmayı planlıyorsunuz?

Duyduğun Gibi Değil projesiyle, Türkiye’de sayısının en az 1 milyon 153 bin 132 olduğu tahmin edilen yaş ile işitme kaybı başlayan bireyin deneyimini, bireye ve çevresindekilere etkilerini diyalog ile anlamayı ve görünür kılmayı amaçlıyoruz. Ayrıca bu proje; Dem’in hedef kitlesini genişletmesini ve tüm işitme kayıplı bireyleri kapsayarak işbirliği içinde olası ortak çözümler geliştirilmesini sağlayacak. Bu çalışmaya ihtiyaç duymamızın en temel sebebi benzer bir çalışmaya rastlamamış olmamız.

Proje kapsamında aşağıdaki faaliyetlerin gerçekleştirmeyi hedefliyoruz:

  1. KBB Uzmanları, odyologlar ve psikologlar ile paylaşım toplantısı yapılması,
  2. Yaşlılık alanında çalışan en az üç STK’ya saha ziyareti gerçekleştirilmesi,
  3. Yaş ile işitme kaybı başlayan 25 birey ve yakını ile birebir görüşme gerçekleştirilmesi,
  4. Paylaşım toplantısı, saha ziyaretleri ve birebir görüşmeler ışığında rapor hazırlanması,
  5. Bir kişinin işitme kaybı ile olan deneyiminin belgeselleştirilmesi ve yayınlanması,
  6. Tüm işitme kayıplı bireylerin ortak sorunu olan ‘‘işitme cihazı ödemelerinin tamamının SGK tarafından yapılmaması’’ konusu için sosyal girişimcilik anlayışı ile orta ve savunuculuk anlayışı ile uzun vadeli uygulanabilir çözüm geliştirilmesi ve olası işbirlikleri için paylaşılması.

Senex|Yaşlanma Çalışmaları Derneği ile Her Yaşta Fonu Kapsamında Yürüttükleri Projeleri Konuştuk

By | Her Yaşta Fonu, Her Yaşta Fonu

Odağına yaşlılık çalışmalarını alan Senex|Yaşlanma Çalışmaları Derneği, insan haklarına özenli, toplumsal cinsiyeti ana akımlaştıran bir yaklaşımla; öğrenme programları, savunuculuk ve akademik çalışmalar, bilimsel araştırmalar, sanat faaliyetleri ve izleme çalışmaları programları geliştiriyor. AgeSA  Hayat ve Emeklilik işbirliği ve mali desteğiyle hayata geçirdiğimiz Her Yaşta Fonu’nun 2021 döneminde iki farklı projesine hibe desteği sağladığımız Senex,  SOLIS-e: Yaş Dostu Mekanları ve Hak Temelli Hizmetleri Planlamak ve Senex İzleme: Yaşlılara Yönelik Şiddet ve İhlallerin İzlenmesi projelerini hayata geçirdi.

Senex|Yaşlanma Çalışmaları Derneği Başkanı Özgür Arun ve Genel Sekreteri Banu Karademir Arun ile gerçekleştirdiğimiz röportajda; Türkiye’de yaşlıların yaşadığı erişilebilirlik sorunlarını, projeler kapsamında yürüttükleri çalışmalar ve derneğin gelecek planları hakkında konuştuk.

Erişilebilirlik kavramı son dönemlerde sivil toplum çalışmalarında sıklıkla karşımıza çıkıyor. Türkiye’de yaşlıların yaşadığı erişilebilirlik sorunları nelerdir? Bir mekânın, servisin, hizmetin, teknolojinin ve bilginin yaşlılar tarafından erişilebilir olması için uygulanması gereken düzenlemelerden bahseder misiniz?

Türkiye’de yaşlıların karşılaştığı erişilebilirlik sorunlarını tek boyutlu olarak incelemek mümkün değil; farklı alanlarda erişilebilirlik sorunlarını ele almak gerekiyor. İlk olarak hizmetlere erişimden bahsedebiliriz. Özellikle e-devlet, e- belediye, e-sağlık gibi uygulamalarla hizmetlerin yoğunlukla dijital ortama taşındığı son dönemde, yaşlıların hizmetlerle ilgili bilgi edinmeleri ve erişmeleri sorun olabiliyor. Burada, başka bir erişilebilirlik sorunu karşımıza çıkıyor: Bilgi ve iletişim teknolojilerine (BİT) erişilebilirlik. BİT’e erişebilmek, yaşlı insanların ekonomik durumları göz önüne alındığında, sınıfsal farklılıkların çok keskin gözlendiği bir hak ihlali alanı. Ancak dijital hakların gerçekleşmemesi sorunu sadece BİT’e erişim ile de çözülmüyor. BİT sahipliği olsa bile erişmek istedikleri bilgi, haber ya da uygulamaya ulaşmaları, etkin ve güvenli şekilde kullanmaları için iletişim teknolojileri alanında bilgi ve beceri sahibi olmaları da gerekiyor. Diğer bir deyişle, BİT yatkınlığı ve kullanım yetkinliği geliştirilmesi gerekli. Bunun somut ve iyi örneklerinden biri Senex Dernek tarafından geliştirilen ve uygulanan, Antalya Muratpaşa Belediyesi’nin paydaş olduğu Dijital Yetkinlik Eğitimi. Bu eğitim çerçevesinde, öncelikle yaşlı kadınlar olmak üzere, yaşlılara BİT konusunda 5 modülden oluşan bir eğitim programı sunuluyoruz. Senex Dernek uzmanlarının bulguya dayalı olarak geliştirdikleri dijital yetkinlik eğitim programı dijital güvenlik, içerik geliştirme, teyit, sosyal medya kullanımı gibi başlıklarda yaşlılara yetkinlik kazandırmayı amaçlıyor. 2022 yılında başlayan ve altı haftadan oluşan program kapsamında şimdiye kadar 20’ye yakın mezun verdik.

Yaşlılar söz konusu olduğunda erişilebilirlik ile ilgili diğer bir önemli başlık mekanların erişilebilirliği. Bu anlamda yaş dostu mekanlar tasarlamak ve uygulamak şart. Yaş dostu mekanlar sadece yaşlılar için değil; her yaş grubundan insanın yaşadıkları alan içerisinde her yere erişmeleri ve her alanı kullanabilmeleri için son derece önemli. Bu konuda da Senex Dernek olarak, İstanbul Havalimanı (İGA) ile ortak bir çalışma yürütüyoruz. Yaş Dostu Havalimanı çalışması dünyada alanında ilk defa hayata geçirilecek bir konsept olarak İGA’da uygulanmaya başlanıyor. Bu çalışmada, bir havalimanının mekanının, fiziksel çevresinin ve sunduğu hizmetlerin nasıl her yaş grubu için erişilebilir olacağı üzerinde çalışıyoruz. Havalimanları oldukça özelleşmiş, çok paydaşlı, çok kurallı ve katmanlı alanlar. Dönüştürülmesi oldukça güç. Senex Dernek Yaş Dostu Havalimanı konseptiyle aslında Dünya Yaş Dostu Çevreler ve Topluluklar Ağı’na da aday bir girişim başlatmış oluyor. Bu tip modeller, yerelde yaş dostu mekân ve hizmetlerin yaygınlaşması için sürükleyici ve motive edici çalışmalar olabilirler.

Her Yaşta Fonu kapsamında Senex’in iki ayrı projesini destekledik. Bunlardan SOLIS-e: Yaş Dostu Mekanları ve Hak Temelli Hizmetleri Planlamak projesini yakın zamanda tamamladınız. Proje kapsamında yürüttüğünüz çalışmalardan bahseder misiniz?

SOLIS-e: Yaş Dostu Mekanları ve Hak Temelli Hizmetleri Planlamak başlıklı öğrenim programı mekanları tasarlayan ve kullananlarla; hizmetleri tasarlayan ve hizmetlerden faydalananlarla ayrı ayrı yaptığımız nitel ve nicel araştırmalarla elde ettiğimiz veriler doğrultusunda ortaya çıkmış bir öğrenim programı. Öğrenim programının hedef kitlesi yerel yönetimler ve yerel yönetim çalışanları olmasına rağmen, iki dönem hayata geçen programa, yaşlanma çalışmaları alanında çalışan, çalışmak isteyen profesyoneller ve akademisyen adayları, bu konuda çalışmak isteyen sivil toplum kuruluşları (STK) üyeleri, bu alanda proje geliştirmek isteyen çok farklı yerlerden kişiler talep gösterdi. Öğrenim programının her iki döneminde de katılımcılar eğitim modülleri ile ilgili oldukça olumlu geri dönüşler sağladı. Ancak bizler için önemli olan bir başka şey hedef kitlemizi oluşturan yerel yönetimlerdeki katılımcılarımızın yaşlanma konusunda somut adımlar atması, yerel yönetimin gündemine yaşlanma ve yaşlılık başlıklarını koyması ve bu konuda projeler geliştirmeye başlamalarıydı. Ağustos ayında programın ikinci dönemini tamamlamış olsak da her iki dönemdeki katılımcılarla kurduğumuz iletişim ağından attıkları adımları takip ediyoruz. Örneğin Buca Belediyesi yaşlanma konusunda aktif çalışmaya başladı. Buca Belediyesi’ne bağlı Sürdürülebilirlik Ofisi yaşlılara hizmet sunacak bir mekânın tasarımı ve yapılandırılmasıyla ilgili çalışıyor. Çok yakında Buca’da yaşlılara hizmet sunan bir merkez açılmış olacak. Ayrıca İzmir Büyükşehir Belediyesi uzmanlarından katılımcılarımız yaşlanma konusunda projeler üretmeye başladılar. Antalya Muratpaşa Belediyesi şimdi Senex Dernek ile işbirliği çerçevesinde Antalya cityLAB oluşumuna destek sağlıyor. Antalya cityLAB kapsayıcı kentleri ve hak temelli hizmetleri oluşturmak için çalışan bir merkez. Yerel yönetim, akademi ve sivil toplumun bir araya geldiği bu girişim. Aslında Türkiye’de kent laboratuvarlarının da ilki olma özelliği taşıyor. Kısaca, SOLIS-e mezunlarımız kurdukları iletişim ağı sayesinde hem bizden hem de birbirlerinden ve yaptıklarından haberdar oluyorlar aynı zamanda birlikte de bir şeyler üretmek konusunda sahip oldukları motivasyon bize de heyecan veriyor.

Hibe desteğimizle hayata geçirdiğiniz bir diğer proje olan Senex İzleme: Yaşlılara Yönelik Şiddet ve İhlallerin İzlenmesi projesi kapsamında yürüttüğünüz çalışmalardan bahsedebilir misiniz?

Senex İzleme, Her Yaşta Fonu desteğiyle 12 aylık çalışmasını tamamladı. 2021 yılı Eylül ayı ile 2022 yılı Ağustos ayları arasında sunulan destek ile 12 Senex İzleme Raporu hazırladık ve kamuoyuyla paylaştık. Ayrıca hem ulusal hem de uluslararası insan hakları mekanizmalarını harekete geçirmek üzere savunuculuk faaliyetleri sürdürdük. Senex İzleme şu anda 22. ayında ve devam eden bir izleme çalışması. Bu haliyle Türkiye’nin bu denli uzun soluklu ilk ve tek izleme çalışması niteliğinde. Geçtiğimiz ay, 3 Kasım 2022 tarihinde Senex İzleme ilk diyalog toplantısını da gerçekleştirdik. Yasa yapıcıları, sivil toplum temsilcilerini ve akademiyle buluşturarak, yaşlılara yönelik ayrımcı uygulamaların ve hak ihlallerinin nasıl önlenebileceğini tartıştık. Bu diyalog toplantısında Senex İzleme’nin sunduğu veriler ışığında yasa yapıcılar ile sivil toplum arasında etkin bir işbirliği kurulması ve yaşlıların sorunlarına kalıcı çözümler üretilebilmesi için atılacak somut adımlar da ele alındı. Senex İzleme, aslında Türkiye’de kent bazında sunduğu bulgular ve bilgilerle yerel yönetimler için de önemli bir veri kaynağı. Yerel yönetimler yaşlılara yönelik hak ihlallerinin önlenmesinde önde gelen aktörler arasında. Senex İzleme bulgularını kullanarak yaş ayrımcılığına ilişkin farkındalık oluşturmak ve şiddeti önleyici hizmetleri geliştirmek ve uygulamakla yükümlüler. 2023 yılında gerçekleştirmeyi planladığımız ikinci diyalog toplantımızı bu nedenle yerel yönetimler ile sivil toplum temsilcilerinin ve akademisyenlerin buluşmasına ayırdık. Bu buluşmada hedefimiz; yaş dostu çevreleri ve hak temelli hizmetleri yaygınlaştırdığımızda yaşlılara yönelik şiddet ve ayrımcılığın da ortadan kaldırılması için önemli bir adım atılmış olacağı mesajını kamuoyuyla ve ilgililerle paylaşmak.

Her Yaşta Fonu’ndan aldığınız hibe desteğinin derneğinize ve çalışmalarınıza ne tür katkıları oldu? Yaşlanma, yaşlılık alanında yapılan çalışmaların farklı bağışçılar tarafından desteklenmesi sizce neden önemli?

Hibe destekleri ile, planladığımız ve sürdürdüğümüz çalışmaları daha etkin biçimde hayata geçirme olanağı yakaladık. Her iki çalışmamızda da yer alan yüksek lisans ve doktora düzeyindeki araştırmacılar büro ile saha arasındaki engellerin de nasıl kaldırılabileceğine tanık oldular. Bu çalışmalar bir yönüyle de birer akademi niteliğinde. Bilhassa farklı disiplinlerden gelen genç araştırmacılar için bir buluşma ve birlikte çalışma yatkınlığı geliştirme konusunda deneyim kazandıran bir akademi. Kuram ile uygulama arasındaki bağın kurulması, eşitsizlikleri törpülemek için kolektif çalışmaların hayata geçirilmesi ve birlikte yeni çalışmaların üretilmesi konusunda motivasyonu güçlendirdi.

Örneğin, SOLIS-e: Yaş Dostu Mekanları ve Hak Temelli Hizmetleri Planlamak öğrenim programı katılımcıları bizim de dahil olduğumuz bir ağ oluşturdu. Bu ağ bizim için öğrenim programının ışığında katılımcıların kendi yerel yönetimlerinde nasıl projeler geliştirdiklerini, yaşlanma konusundaki farkındalıklarının ne kadar arttığını ve bu konuda gerçekleştirecekleri çalışmaları takip etme olanağı sağladı.

Senex | Yaşlanma Çalışmaları Derneği’nin gelecek dönemde yapmayı planladığı çalışmalardan ve önceliklerinden bahseder misiniz?

Öncelikli olarak, SOLIS-e: Yaş Dostu Mekanları ve Hak Temelli Hizmetleri Planlamak başlıklı öğrenim programı için fon arayışlarımız devam ediyor. Her iki dönemde katılımcı olanların referansları ve Senex internet sayfamızı inceleyenlerin öğrenim programının devamı için talebi bizi mutlu ediyor. Fon bulana kadar içeriklerimizi gözden geçirip örneklerimizi ve materyallerimizi güncelleyerek zenginleştiriyoruz. Ayrıca Senex İzleme 2023 yılında da devam edecek. O yakada hak savunuculuğuna ilişkin faaliyetlerimizi daha da etkin kılmak üzere barolarla ve barolarda yer alan insan hakları merkezleriyle ortak çalışmaları sürdüreceğiz. Bunun ilk örneği Antalya Barosu İnsan Hakları Merkezi ile başlattığımız ortaklık. Bilhassa yaşlı mahpuslar hakkında yeni bir gündem oluşturmaya ve çalışmalara başlıyoruz. Diğer bir girişimimiz ise Senex İzleme kapsamında elde ettiğimiz bilgileri yeni medyayı de kullanarak yaygınlaştırmak. Senex Podcast kanalımız açıldı ve Senex İzleme Podcast serisi başlıklı 9 bölümlük bir yayın hazırlandı. Yaş dostu çevreler, iklim krizi, demans/Alzheimer, yoksulluk, toplumsal cinsiyet, kapsayıcılık, yaş ayrımcılığı gibi ana başlıklarda uzmanlarla gerçekleştirdiğimiz söyleşiler podcast kanalımızda yayımlanmaya başladı. Son olarak Ya Dostu Havalimanı çalışmamızın yaygınlaşması için Dünya Sağlık Örgütü yaş Dostu Topluluklar Ağı ile çalışmaya başlamamız. Bu ağın bir parçası olmak önümüzdeki dönem buna bağlı yeni faaliyetleri de hayata geçirmek üzere iyi bir fırsat olacak bizler için.

Her Yaşta Fonu’nun 2022 Dönemi Fon Başlangıç Raporu Yayımlandı

By | Her Yaşta Fonu, Her Yaşta Fonu

Yaşlılık ve yaşlanma alanlarıyla kadın, sağlık, eğitim gibi bu alanı çevreleyen konularda faaliyet yürüten sivil toplum kuruluşlarının (STK) çalışmalarını ve projelerini desteklemek amacıyla AgeSA Hayat ve Emeklilik işbirliği ve mali desteğiyle hayata geçirdiğimiz Her Yaşta Fonu’nun yapısı, desteklediğimiz STK’lar ve yapacakları çalışmalara dair bilgilerin yer aldığı raporumuz yayımlandı. Fon kapsamında Birey ve Toplum Ruh Sağlığında İZ Derneği (Bir İZ Derneği), Dem Derneği ve Hayat Boyu Hayat Dolu Derneği’ne toplam 348.200 TL hibe desteği sağlıyoruz.

Her Yaşta Fonu’nun yapısı, desteklediğimiz STK’lar ve yapacakları çalışmalara dair bilgilerin yer aldığı raporumuza buradan ulaşabilirsiniz.

Her Yaşta Fonu’nun 2022 Döneminde Yapılan Başvurularla İlgili Değerlendirme Metnimiz Yayımlandı

By | Her Yaşta Fonu, Her Yaşta Fonu

Yaşlılık ve yaşlanma alanlarıyla kadın, sağlık, eğitim gibi bu alanı çevreleyen konularda faaliyet yürüten sivil toplum kuruluşlarının (STK) çalışmalarını ve projelerini desteklemek amacıyla AgeSA Hayat ve Emeklilik işbirliği ve mali desteğiyle hayata geçirdiğimiz Her Yaşta Fonu’nun 2022 dönemi başvuru ve seçim süreçleri tamamlandı.

STK’ların bu süreçte öne çıkan ihtiyaçlarının daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla Fonun bu dönemi için yapılan başvuruların yoğunlaştığı konulara, başvuru yapan kuruluşların genel durumu ve ihtiyaçlarına dair değerlendirmelerimizin yer aldığı açıklama metnine buradan ulaşabilirsiniz.

Her Yaşta Fonu 2022 Dönemi Başvuruları Sona Erdi

By | Her Yaşta Fonu, Her Yaşta Fonu

Yaşlılık ve yaşlanma alanlarıyla kadın, sağlık, eğitim gibi bu alanı çevreleyen konularda faaliyet yürüten sivil toplum kuruluşlarının (STK) çalışmalarını ve projelerini desteklemek amacıyla Vakfımızın koordinasyonunda AgeSA Hayat ve Emeklilik işbirliği ve mali desteğiyle hayata geçirdiğimiz Her Yaşta Fonu’nun 2022 dönemi başvuruları sona erdi.

Fona teknik kriterlere uyan toplam 32 STK başvuruda bulundu. Başvuruların 25’i dernek, 3’ü vakıf, 3’ü üniversite ve 1’i kooperatif tüzel kişiliğine sahip kuruluşlar tarafından yapıldı. Fona Ankara, Antalya, Bursa, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, İstanbul, İzmir, Karabük, Mardin, Mersin, Muğla ve Samsun olmak üzere 13 ilden başvuru alındı. Her yaşta Fonu’ndan talep edilen toplam hibe tutarı 4.123.634 TL oldu.

Hayat Boyu Hayat Dolu Derneği Demansı Anlamanın İnteraktif Yolu Projesini Tamamladı

By | Her Yaşta Fonu, Her Yaşta Fonu

Hayat Boyu Hayat Dolu Derneği, yaşlanmakta olan kişilerin günlük yaşam kalitelerini artıracak bilişsel ve psikososyal yöntemleri hayata geçirmek, aktif yaşlanma sürecine destek olmak ve bu sürece katkı sağlamak amacıyla çalışmalarını yürütüyor. AgeSA Hayat ve Emeklilik işbirliği ve mali desteğiyle hayata geçirdiğimiz Her Yaşta Fonu kapsamında  Demans Simülatörü: Demansı Anlamanın İnteraktif Yolu projesini hayata geçiren dernek; Demans Simülatörü uygulaması ile ilgili bir eğitim modülü hazırladı ve bir ölçme değerlendirme sistemi oluşturdu. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Sağlık Bilimleri Fakültesi Gerontoloji bölümü 3. ve 4. sınıf lisans öğrencilerinden oluşan toplam 122 öğrenciye 16 saatlik teorik ve 30 saatlik uygulama eğitimi verdi. Hazırlanan eğitim modülünün etkisi ölçülerek Demans Simülatörü uygulamasının etkisi bilimsel olarak kanıtlandı. 

Hayat Boyu Hayat Dolu Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Çağla Aktaş Aytöre, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Gerontoloji Bölümü Araştırma Görevlisi Dr. Hatice Selin Irmak ve Araştırma Görevlisi Tule Gültekin ile gerçekleştirdiğimiz röportajda; projenin gençler üzerinde yarattığı farkındalık ve mesleki becerilerine katkıları, Türkiye’de demans hastalığı ve alınabilecek önlemler, derneğin gelecek dönem planları ve hibe kapsamında yürütülen çalışmalar hakkında konuştuk. 

Hibe desteğimizle gerçekleştirdiğiniz Demans Simülatörü: Demansı Anlamanın İnteraktif Yolu projesini yakın zamanda tamamladınız. Proje kapsamında yürüttüğünüz çalışmalardan bahseder misiniz?

Demans Simülatörü: Demansı Anlamanın İnteraktif Yolu projemizi İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Sağlık Bilimleri Fakültesi Gerontoloji bölümü akademisyenleri ve öğrencileri ile birlikte gerçekleştirdik ve 9 aylık bir sürecin sonunda tamamladık.

Bu projeyle derneğimizin çalışmaları arasında yer alan Demans Simülatörü uygulamasının bir eğitim modelini geliştirmekti aynı zamanda bilimsel ölçüm metotları kullanarak eğitim modülünün etkinliğini kanıta dayalı bir veri haline getirerek, bu alanda eğitim alan öğrencilerin mesleki gelişimlerine ve nitelikli uzmanların yetiştirilmesine katkı sağlamaktı.

Proje kapsamında öğrencilere verilecek eğitim modülünü iki aşamalı olarak planladık: Teorik ve uygulamalı. İlk etapta üniversitenin teorik eğitimi ile Demans Simülatörü uygulamasının entegre edilmesi üzerinde çalıştık. Proje ekibinde yer alan akademisyenlerimiz simülasyon uygulamamızın içerik ve prensiplerini inceleyerek simülasyonun bilimsel altyapısını oluşturacak teorik eğitimin içeriğini oluşturdular. Proje için geliştirilen eğitim modülünün etkinliğini ölçmek amacıyla ön test ve son testler için kullanılacak ölçekler belirlendi ve söz konusu testlerin eğitimlerin hangi aşamalarında uygulanacağına karar verildi. Daha sonrasında öğrencilerin teorik bilgilerini simülasyonda pratikte deneyimleyebileceği, demansa dair semptomlarla bütünlüğü sağlayabilecek ve öğrencilerin uygulama esnasında not alabilecekleri eğitim kitapçığını hazırladık. Teorik ve uygulama eğitimlerinin sürelerini ve üniversitenin eğitim müfredatını göz önüne alarak eğitimlerin tarihlerini Şubat-Mart 2022 olarak belirledik.  Teorik eğitimlerimizi Gerontoloji bölümü öğretim üye ve elemanları çevrimiçi olarak, uygulama eğitimlerini ise derneğimiz İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Hadımköy Yerleşkesinde yüz yüze gerçekleştirdik. 

Proje kapsamında, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde lisans eğitimi alan 3. sınıf ve 4. sınıf 122 Gerontoloji bölümü öğrencisine toplam 16 saatlik teorik ve 30 saatlik uygulama eğitimi verdik. Her iki eğitimi tamamlayan öğrencilerimize eğitim bitimde katılım sertifikalarını teslim ettik. 

Projeye katılım sağlayan öğrencilere eğitim öncesi ve sonrasında bilimsel ölçekler uygulayarak eğitim modülünün, teorik ve uygulama eğitimlerinin ayrı olarak etkisini ölçtük. Değerlendirme çalışmalarının tamamlanmasıyla beraber Haziran ayında projemizi bitirdik.  Projede yer alan akademisyenler elde ettiğimiz istatistiksel sonuçları bilimsel yayına dönüştürmek için çalışmalarına devam ediyorlar.

Bu proje ile İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Sağlık Bilimleri Fakültesi Gerontoloji bölümünde okuyan öğrenciler demans hastalarının gündelik hayatta karşılaştığı zorlukları deneyimleme fırsatı buldu. Eğitime katılan öğrencilerin geri bildirimlerini de düşündüğünüzde, bu uygulamanın yaşlılık ve yaşlanma alanında eğitim gören gençlerde ne tür bir farkındalık yarattığını ve mesleki becerilerine nasıl bir katkısı olduğunu düşünüyorsunuz? 

Projeye katılan öğrencilere, teorik eğitim ve Demans Simülatörü öncesi ve sonrasında ön ve son testler uygulayarak hem teorik eğitim hem de uygulama eğitiminin öğrencilerin demansa yönelik tutumlarına ve empati düzeylerine olan etkisini ölçtük. Aynı zamanda, simülasyon uygulamasının teorik eğitime olan etkisini de değerlendirebildik. Elde ettiğimiz bulgular eğitime katılan öğrencilerin, eğitim öncesine göre demansa yönelik tutumlarının olumlu yönde değiştiğini ve empati seviyelerinin arttığını gösterdi. Uygulama eğitimi öğrencilerin demansın tipik semptomlarını deneyimleyerek demanslı bir bireyin günlük hayata yaşadığı sıkıntıları, karşılaştığı zorlukları ve nasıl hissetmiş olabileceğini dolayısıyla onun ‘iç dünyasını’ anlamasını sağladı. Öğrenciler yaptıkları bu çalışmanın sonunda demanslı bireyleri daha iyi anladıklarını, bu bireylere nasıl davranmaları gerektiğinin farkına vardıklarını ve hayatlarını kolaylaştırmak için neler yapabileceklerini düşündüklerini ifade ettiler.

Lisans eğitimi süresince öğrencilere demansı olan hastalarla çalışırken ne beklemeleri gerektiği, nelere dikkat etmeleri gerektiği ve bu hastalara hangi stratejilerle bakılacağı hakkında bilgiler veriliyor. Ancak bunların bir çoğu hastanın bakış açısından verilmez. Dolayısıyla teorik eğitime eklenecek bu tür bir uygulama eğitimi klasik eğitimin açığını demans hastasına karşı empatiyi yükselterek kapatabilir. İstatistiksel verilerle uyumlu şekilde öğrenciler, simülasyona katıldıktan sonra demansla yaşayan insanlara karşı daha fazla empati hissettiklerini belirtti.

Ayrıca çalışmanın akademik bulguları öğrencilerin sadece teorik eğitim almalarına göre, teorik eğitim sonrasında uygulama eğitimi almalarının eğitiminden memnun olma derecelerini artırdığını gösterdi. Öğrenciler teoride öğrendikleri bilgileri simülasyon uygulaması ile deneyimlemiş olmalarının bilgilerini pekiştirdiklerini ve çok faydalı olduğunu belirtti.

İleride demanslı bireylerle de çalışacak yaşlılık ve yaşlanma bilimi olan Gerontoloji bölümü öğrencilerinin, teorik eğitimlerinin uygulama eğitimleriyle desteklenmesi önemli ve gereklidir. Öğrencilerin meslek yaşamlarında yaşlı bireyle karşılaşmadan evvel eğitim ortamlarında demans hastaları gibi özel bir grupla çalışmayı simülasyonla deneyimlemeleri, demansı daha iyi tanımaları ve anlamaları demanslı bireylere karşı daha olumlu tutumlar göstermelerini ve daha etkili başa çıkma becerileri geliştirmelerini destekleyecektir ve aynı zamanda sahada özgüvenle çalışmalarını sağlayacaktır. Ayrıca, demanslı bireylerin gereksinimleri ve ihtiyaçlarını daha iyi karşılayacak ve yaşam kalitelerini artıracak etkin çözüm ve uygulamaları hayata geçirebilmelerine katkıda bulunacaktır. 

Washington Üniversitesi’nin yapmış olduğu araştırmaya göre dünya genelinde demanslı hasta sayısının 2050 yılında 57 milyondan 153 milyona çıkması ön görülüyor. Aynı araştırmada, Türkiye’deki demanslı hasta sayısı oranının ise 2050 yılına kadar %277 artması bekleniyor. Sizce Türkiye böyle bir durum için hazırlıklı mı? Türkiye’de demans hastalığı ve alınabilecek önlemler konusunda bir politika bulunuyor mu? 

Dünya Sağlık Örgütü tarafından öncelikli halk sağlığı sorunu olarak nitelendirilen demans, dünya çapında yaşlı bireyler arasında engelliliğin ve bağımlılığın başlıca nedenlerinden biridir. Türkiye yaşlı nüfusunun en hızlı arttığı ülkeler arasında yer alıyor. Bu nedenle, demansın ülkemizde görülme sıklığının önümüzdeki yıllarda büyük oranda artacağı, en önemli sağlık ve toplumsal sorunlar arasında yer alacağı öngörülüyor. 

Türkiye’de demans konusunda toplumda yeterli bilinç ve farkındalığın olmadığını ve bu konuda daha fazla çalışmalar yapılmasının, demanslı bireylere ve bakım verenlere yönelik desteklerin ve hizmetlerin geliştirilmesi ve artırılmasının gerektiği görüşündeyiz. Bu konuda Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı sivil toplum kuruluşları (STK) ve akademisyenler belirli çalışmalar yürütüyor, fakat ülkemizde henüz demans özelinde ulusal bir politika bulunmuyor.

Ülkemizde ve dünyada nüfusun yaşlanmakta olduğu gerçeği doğrultusunda gelişmiş toplum anlayışının bir gereği olarak yaşlılık ve yaşlılara sunulan hizmet yaklaşımında Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanmış olan “Türkiye Sağlıklı Yaşlanma Eylem Planı ve Uygulama Programı 2021-2026” uygulamaya konulmuştur. Program kapsamında demansı olan bireylere yönelik egzersiz yaklaşımlarını içeren “Demanslı Bireylerde Koruyucu Yaklaşımlar” kitabı hazırlanmıştır. Ayrıca Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın sosyal içerme politikaları alanında kurumsal kapasitesinin geliştirilmesi projesi kapsamında Türkiye’de demans bakımına yönelik “Demans Bakım Planı Modeli” geliştirme çalışmaları yürütülmüştür. Bunların yanında demans alanında çalışmalar yürüten Türkiye Alzheimer Derneği’nin demans hastalığında korunma, erken tanı, bilgilendirme, kaliteli bakımın sağlanması, hastanın ve ailelerinin yaşam kalitesinin arttırılması için verilecek destek hizmetlerini içeren Ulusal Demans Stratejik Plan Çalışması bulunmaktadır.

Her Yaşta Fonu’ndan aldığınız hibe desteğinin derneğinize ve çalışmalarınıza ne tür katkıları oldu? Yaşlılık alanında yapılan çalışmaların farklı bağışçılar tarafından desteklenmesi sizce neden önemli?

Demans Simülatörü atölyelerimizi bu proje öncesinde de farklı kurumlar, üniversiteler ve  demanslı bireylerin yakınları ile de uyguluyor ve çok olumlu geri bildirimler alıyorduk. Dernek olarak bu çalışmamızı farklı alanlarda uygulamak, daha çok kişiye ulaşmak ve toplumda demans farkındalığını artırmayı hedefliyorduk, ancak bunu yapmadan önce uygulamanın etkisini ölçümlenebilir bir hale getirmek ve bilimsel veri ile kanıtlamak istiyorduk. Her Yaşta Fonu’ndan aldığımız hibe desteği sayesinde daha önce de birlikte çalıştığımız İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Gerontoloji Bölümü ile Demans Simülatörü uygulamamızı istatistiksel olarak ölçümlenebilir bir proje haline getirdik ve hedeflediğimiz gibi uygulamanın etkisini kanıtlayabildik. Demans Simülatörünün özellikle akademik alanda uygulanmasında teorik eğitim ile desteklendiğinde farkındalık ve empati oluşturma etkisinin daha da arttığını gördük. Proje sonunda elde ettiğimiz bu olumlu sonuçlar sayesinde, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Gerontoloji Bölümü ders müfredatında bulunan Geronörodavranış Bilimi II dersi kapsamında, bahar yarıyılı eğitim döneminde, önümüzdeki seneden itibaren Demans Simülasyonu uygulamasını ders izlencelerine resmi olarak eklenmesi planlanıyor.

Yaşlılık alanında akademik ve tıbbi birçok önemli çalışma yapılmakta ancak edilen bilgiler topluma yeterli derecede ve anlaşılabilir bir şekilde aktarılamamakta. Bu konudaki sosyal farkındalığın ve toplumsal bilincin geliştirilmesinde, toplumun tüm kesimlerine ulaşılmasında ve yaygınlaştırılmasında STK’ların önemli bir role bulunuyor. Bunu gerçekleştirebilmek için STK’ların özellikle saha çalışmaları ve faaliyetlerinin devlet tarafından sağlanan imkanlar dışında farkı bağışçılar tarafından da desteklenmesi kritik.  

Hayat Boyu Hayat Dolu Derneği’nin gelecek dönemde yapmayı planladığı çalışmalardan bahseder misiniz? 

Hibe kapsamında hayata geçirdiğimiz proje sayesinde aldığımız olumlu sonuçlar doğrultusunda, Demans Simülatörü uygulamamızı üniversitelerin yaşlılık alanında eğitim gören ve ileride yaşlı bireyler ile etkileşimde olacak yaşlı bakımı, hemşirelik, sosyal hizmetler gibi diğer bölümlerinde de teorik eğitimleri destekleyecek bir uygulama olarak geliştirilmesi için benzer çalışmalar yapmayı planlıyoruz. 

Üniversite dışında, yaşlanma ve yaşlılık konusunda toplumda özellikle empati yoluyla farkındalık yaratacak çalışmalarımızı belediye, kurumlar ve diğer STK’larla ortak proje ve işbirlikleri ile genişletmeyi ve yaygınlaştırmayı hedefliyoruz.

COVID-19 salgını nedeniyle ara vermek zorunda kaldığımız saha çalışmalarımızın başında gelen ve huzurevlerinde yaşayan yaşlılarımıza birebir uyguladığımız Psikososyal Destek Programımızı da farklı kurumlarda uygulamaya devam etmek ve yaygınlaştırmak istiyoruz. 

Her Yaşta Fonu 2022 Dönemi Tanıtım Toplantısına Davetlisiniz

By | Her Yaşta Fonu, Her Yaşta Fonu

Yaşlılık ve yaşlanma alanlarıyla kadın, sağlık, eğitim gibi bu alanı çevreleyen konularda faaliyet yürüten sivil toplum kuruluşlarının (STK) çalışmalarını ve projelerini desteklemek amacıyla AgeSA Hayat ve Emeklilik işbirliği ve mali desteğiyle hayata geçirdiğimiz Her Yaşta Fonu 2022 döneminin 18 Ağustos Perşembe günü 14:00 – 15:00 saatleri arasında gerçekleşecek olan çevrimiçi tanıtım toplantısına davetlisiniz.

Tanıtım toplantısında fonun öncelikleri, başvuru koşulları ve değerlendirme kriterleri gibi konularda bilgi paylaşımının yanı sıra katılımcıların fon ve başvuru süreci hakkındaki sorularına yanıt verilecek bir soru-cevap oturumu da düzenlenecektir.

Toplantıya katılmak isteyenlerin kayıt formunu doldurmasını rica ederiz. Toplantının katılım bağlantısı yalnızca kayıt yaptıran kişilere e-posta yoluyla iletilecektir.