1. Fonun amacı nedir?

Turquoise Coast Environment Fund-Turkey (TCEF) hibe programını, 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen ve çevre illeri de ağır şekilde etkileyen depremlerin ardından, Adana, Hatay ve Mersin kıyı bölgelerindeki çevre sorunlarının çözümüne katkı sağlayan sivil toplum kuruluşlarını (STK) desteklemek amacıyla Vakfımız koordinasyonunda Conservation Collective, Türkiye Mozaik Foundation ve Turkish Philanthropy Funds iş birliğiyle hayata geçiriliyor.

Fonun altıncı döneminde, Adana, Hatay ve Mersin kıyı bölgelerindeki ekosistemin korunması ve sürdürülebilir ekonominin yeniden canlandırılması amacıyla, daha önce sağlanan desteği artırarak yerel halkın doğal yaşam alanlarıyla uyum içinde yaşamalarına katkı sunmasını hedefliyoruz. Bu amaç doğrultusunda, depremlerden etkilenen kıyı alanları ve ekosistemler üzerindeki baskıyı azaltmayı ve iyileştirmeyi amaçlayan; biyolojik çeşitlilik, ekosistem hizmetleri, tarımsal verimlilik, su ve atık yönetimi, denizel alanlar ve kıyı arazilerinin korunmasına odaklanan STK’ların projeleri önceliklendirilecektir.

2. Başvuran kuruluşlarda aranan özellikler nelerdir?

• Adana, Hatay ve Mersin’de aktif olarak çalışan dernekler, vakıflar, kooperatifler* ve diğer kâr amacı gütmeyen kuruluşlar**(Merkezi başka illerde olan kuruluşlar bu illerde yürütecekleri faaliyetler ile başvuru yapabilirler),
• En geç 2024 yılı Mart ayı itibariyle kurulmuş olan ve en az bir senedir sahada aktif olarak çalışan kuruluşlar (Daha önce sivil bir inisiyatif biçiminde çalışıp tüzel kişiliğe yakın zamanda sahip olan kuruluşların önceki deneyimlerini başvuruya aktarmaları beklenir.),
• 2024 gelirleri 30.000 TL ve 6.000.000 TL arasında olan kuruluşlar,
• İlgili alanda deneyim, kurumsal kapasite ve vizyona sahip kuruluşlar.***

(*) Kâr amacı gütmeyen kooperatif, “içinde kârın hissedarlara dağıtılmasını yasaklayan bir hüküm bulunan kuruluş sözleşmesine sahip olmalı” ya da bu hükmün olmaması durumunda “kooperatifin son üç yılını kapsayan bir mali denetim raporu yoluyla, kârının hissedarlara dağıtılmamış olduğunu kanıtlamalı ve Yönetim Kurulu kârın sonraki yıllarda da hissedarlara dağıtılmayacağını gayrikabili rücu karar altına almış” olmalıdır.

(**) Meslek odaları, meslek birlikleri, barolar, sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları, spor kulüpleri, şirketler, üniversiteler, kamu kurumları ve yerel yönetimler fondan yararlanamazlar. Ancak başvuru sahibi kuruluşların bu yapılarla iş birliği yapmaları mümkündür.

(***) Vakıf üniversitelerinin uygulama ve araştırma merkezleri başvuru yaparken bu merkezlerin bütçesini iletmeleri beklenir.

Her kuruluştan yalnızca bir başvuru kabul edilecektir. Birden fazla başvuru gönderen kuruluşun son başvurusu dikkate alınacaktır. Öte yandan, bir kuruluş birden fazla başvurunun ortağı olabilir.

Vakfımızdan, daha önce hibe desteği almış veya almakta olan kuruluşların başvurmasının önünde bir engel yoktur.

3. Başvurularda aranan öncelikli konular nelerdir?

Fon kapsamında, Kahramanmaraş depremleri sonrası Adana, Hatay ve Mersin’de meydana gelen çevre sorunlarına yönelik aşağıdaki başlıklar altında çalışmalar yapacak STK’ların projeleri desteklenecektir:

• Sürdürülebilir gıda sistemlerinin teşvik edilmesi:
  • Mevcut gıda-tarım bağının korunması, sürdürülmesi veya yeniden inşa edilmesi,
  • Tarladan sofraya stratejileri ile gıda üretim sistemlerinin dışsallık ve etkileri göz önünde bulundurularak bütüncül bir yaklaşım sergilenmesi.

• Biyoçeşitliliğin korunması için ekosistem tabanlı yönetim yaklaşımları:
  • Kara ve deniz biyoçeşitliliğinin korunmasına yönelik bütüncül yaklaşımlar geliştirilmesi,
  • Küçük ölçekli balıkçılık ve diğer kaynaklar da dahil olmak üzere kıyı kullanımının bütüncül, sektörler arası, şeffaf, uyarlanabilir, kapsayıcı ve katılımcı yönetiminin teşvik edilmesi ve yenilikçi yaklaşımlar içermesi.

• Yerel ekonomik kalkınma ve alternatif geçim kaynakları:
  • Ekoturizm girişimlerinin yaygınlaştırılması ve doğa temelli, toplum liderliğindeki işletmelerin desteklenmesi.

• Yerel STK’ların yasal ve kurumsal olarak desteklenmesi ve güçlendirilmesi:
  • Bilgi tabanı ve ağ oluşturmak için STK’ların kapasitelerinin güçlendirilmesi,
  • Uygun alanlarda koruma eylemlerinin harekete geçirilmesi, bilinçli kararlar almak üzere doğru veri setlerinin kullanılması da dahil olmak üzere çeşitli tematik alanlarda yerel kuruluşların kapasitelerinin güçlendirilmesi.

• Doğa ve yaban hayatın korunması:
  • Peyzaj yaklaşımlarının bütünsel bir şekilde ele alınarak, doğal süreçlerle uyumlu şekilde tasarlanması,
  • Çok katmanlı doğal çözümlerle yaban hayatının korunması,
  • Nehirler ve kıyısal peyzajlar dahil olmak üzere, peyzajların doğal çözümlerle restore edilmesi ve yerel eylemlerle desteklenen doğa temelli çözümler üretilmesi,
  • Bozulmuş alanların, örneğin atık boşaltma bölgeleri veya zarar görmüş tarım arazilerinin iyileştirilmesi.
  • Tarım arazilerinin, kıyı ve deniz alanlarının, kumulların ve kara ile denizle bağlantılı sulak alanların korunması ve restore edilmesi.
• Toprak restorasyonu ve rejeneratif tarım:
  • Rejeneratif tarım ile toprakların sürdürülebilir bir şekilde geri kazanılması ve verimli, bütüncül ve doğaya uyumlu tarım uygulamalarının teşvik edilmesi.

• Kıyı restorasyonu:
  • Kıyı ve deniz alanların temizlenmesi ve ekolojik turizmin doğal çözümlerle yeniden başlatılması.

• İklim çözümleri:
  • İklim değişikliği, Türkiye’de artan sıcaklıklar, kuraklık ve deniz seviyesindeki yükselmeler gibi ciddi çevresel etkiler yaratıyor. Bu doğrultuda, yeni imar planlarının bu değişimleri göz önünde bulundurması ve geleneksel inşaat yaklaşımlarının yerine sürdürülebilir, katılımcı ve doğa ile uyumlu, biyoçeşitliliği gözeten yöntemleri benimsemesi bir ihtiyaç olarak karşımıza çıkıyor.

Başvuru yapan projelerin ölçülebilir, sürdürülebilir ve uzun vadeli etki yaratması aynı zamanda kalıcı çözümler sunma potansiyeline sahip olması bekleniyor. Projelerin yerel halk, yetkililer ve ilgili kurumlar da dahil olmak üzere çeşitli paydaşlar arasında kapasite geliştirme ve iş birliğini teşvik etmesi, tekrarlanabilir ve ölçeklenebilir nitelikte olması önem taşıyor.

4. Projenin uygulama süresi ne kadar olmalı?

6-12 ay

5. Hibe almaya hak kazanan kuruluşlara hibeler ne zaman aktarılacak?

Desteklenecek projelerin en erken Eylül 2025 tarihinde başlaması ve en geç Eylül 2026 tarihinde sonlanması gerekir.

6.Fondan en fazla ne kadar hibe talep edebiliriz?

TCEF hibe programına yapılacak başvurular için üst hibe sınırı 550.000 TL’dir.

7. Fonun toplam büyüklüğü nedir?

Fon kapsamında STK’lara dağıtılacak hibenin toplam tutarı en az 2.750.000 TL’dir. Değerlendirme Komitesi, kriterler çerçevesinde ve gerekli gördüğü takdirde yapılan başvuruları olumlu değerlendirmeme ya da dağıtılacak hibe miktarını artırma veya azaltma hakkını saklı tutar.

8. Son başvuru tarihi nedir?

Başvurular için son tarih 16 Haziran 2025 saat 18:00’dir.

9. Hibe almaya hak kazanan kuruluşlar hibeyi ne zaman kullanabilir?

Sözleşmenin imzalanması için gerekli bilgi ve belgelerin başvuru sahibi tarafından sağlanması durumunda hibeler kuruluşlara Mart ayından itibaren 3 taksit halinde aşağıdaki oranlar doğrultusunda banka hesabına havale yoluyla iletilecektir:

• İlk Ödeme: Toplam bütçenin %60 ‘ı,
• İkinci Ödeme: Toplam bütçenin % 35’i,
• Son Ödeme: Toplam bütçenin %5’i, final raporunun kabulü sonrası.

10. Hibelerin harcanmasıyla ilgili hangi kurallar geçerlidir?

• Hibelerin sadece bu hibeyle ilgili harcamaların yapılacağı bir hesaba aktarılması gerekir. Tüm harcamaların fatura veya fiş karşılığı ve banka havalesi yoluyla yapılması gerekir. Desteklenen kuruluşların hibe kapsamında yaptıkları harcamaların faturalarını üç sene boyunca saklamaları gerekir. Gerekli görüldüğü takdirde, Sivil Toplum için Destek Vakfı tarafından mali denetleme istenebilir.
• STK’lar, belediyeler, kamu kurumları ve özel sektör ile eş finansman mümkündür ve teşvik edilir; ancak zorunlu değildir.
• İnsan kaynakları maliyetleri yasal vergileri ile beraber uygun harcama kalemi olarak kabul edilir.
• Üçüncü taraflara hibe vermek, nakdi destekleri ve/veya burs destekleri uygun bütçe kalemleri değildir.

11. Fonun değerlendirme süreci nasıl olacak?

TCEF Yönetim Kurulu, Türkiye Mozaik Foundation ve Turkish Philanthropy Funds temsilcilerinden oluşan Değerlendirme Komitesi, TCEF Bilimsel Danışma Kurulu’nun  görüşlerini alarak projeleri inceleyecek ve onaylayacaktır. Komite, yapılan başvuruları aşağıda belirtilen kriterler doğrultusunda değerlendirerek görüş bildirecektir.

Doğrudan koruma ve restorasyon çalışma:

• Ekosistemleri ve türleri koruma, onarma ve güçlendirme,
• İklim değişikliğini ile mücadele etmek, yavaşlatmak ve bireylerin bu değişikliğe uyum sağlamasına katkı sunmak.

Restorasyon girişimleri:

• Etkili ve ölçeklendirilebilir eylemlerle peyzajları ve deniz manzaralarını doğrudan korumak.

Topluluk ve paydaş katılımı:

• Kolektif eylemleri teşvik etmek ve desteklemek.

Yenilikçi araştırma ve analiz:

• Doğa ve deniz koruma konularına ilişkin anlayışımızı, korumak ve yeniden oluşturmak için ‘neyin işe yaradığını’ anlamak yönünde geliştirmek

Yerel ekonomik kalkınma ve alternatif geçim kaynakları:

• Doğa temelli işletmelerin kurulması ve sürdürülebilir ekoturizm girişimlerinin yaygınlaştırılması için yerel toplulukları desteklemek.

12. Fonun görünürlük kuralları nedir?

Hibe alan kuruluşların internet sitelerinde hem Sivil Toplum için Destek Vakfı’nın hem de fonun paydaşlarının logolarına yer vermesi beklenir. Ayrıca, destekçi kurumlar, destekledikleri faaliyetlerin tanıtımı ve duyurusu için iletişim çalışmalarını yürütebilirler. Detaylı görünürlük kurallarına buradan ulaşabilirsiniz.

13. Hibenin raporlaması nasıl yapılacaktır?

Hibeyi kullanan kuruluşların Sivil Toplum için Destek Vakfı tarafından kendileri ile paylaşılacak olan bir ara rapor ve bir final raporunu sözleşmede belirlenen takvime göre paylaşması gerekir.

Hibe alan kuruluşların yapılacak süreç izleme toplantılarına katılımı beklenir. Ayrıca, Sivil Toplum için Destek Vakfı ve Conservation Collective tarafından STK’lara ziyaretler gerçekleştirilebilir ve proje izleme ve değerlendirme çalışmaları kapsamında ek görüşmeler talep edilebilir.

Fonla ilgili sorularınızın cevapları internet sitemizin ana sayfasında yer alan Sıkça Sorulan Sorular bölümünde olabilir. Diğer sorularınız için ozge@turquoisecoastenvironment.org adresi üzerinden TCEF Direktörü Özge Sönmez ile iletişime geçebilirsiniz.

14. Başvuru formuna nasıl ulaşabilirim?

Ön hazırlık yapmak için bu çağrıya özel hazırlanmış basitleştirilmiş ve kısaltılmış başvuru formunu bilgisayarınıza buradan indirebilir ve başka bir dosyada başvurunuzu oluşturabilirsiniz. Böylece daha sonra başvuru formuna ilgili alanları kopyalayıp yapıştırarak ilerleyebilirsiniz. Başvurunuzu yaparken buradan yer alan kontrol listesinden faydalanabilirsiniz.

Başvuru süreciyle ilgili yukarıda verilen bilgiler dışında sormak istediğiniz sorular varsa kurumsal@siviltoplumdestek.org adresi üzerinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Başvuru formu: https://bit.ly/4k2B1sb

Örnek bütçe formatına buradan ulaşabilirsiniz.

Önemli notlar:

• Yapay zekanın (Chat GPT, Gemini, vb.) başvuru sürecinde kullanılabileceğini anlıyor ancak başvurunuzu kendi cümlelerinizle sunmanızı bekliyoruz. Yapay zekâ kullanımı, kendinizi ifade etmenizi kısıtlayabilir, sizi anlamamızı sınırlayabilir ve konuyla ilgili uzmanlığınızı yanlış değerlendirmemize neden olabilir.
• Fonlarımıza yapılan yoğun başvuru nedeniyle, başvuruları olumsuz değerlendirilen STK’lara kuruluş bazlı geri bildirim veremiyoruz.